Kızdığımızda Kendinizi İfade Etme Yolu Olarak Ben Dili
Kızgınlık yaşayan kişinin bedeninde, bu sebeplerden dolayı yoğun bir enerji oluşur. Öyle ki kişi, bu enerjiyi boşaltmadan kendini rahatlamış hissedemez. Tabi ki, sorun bir kişiyle yaşanıyorsa öncelikle söz konusu kişiye karşı olumsuz duyguların aktarılmaması için oradan uzaklaşmakta yarar vardır(1). Ardından bağırarak, yumuşak bir yeri yumruklayarak, yürüyüp koşarak, meditasyon yaparak vb. yollarla bu enerjiyi boşalttıktan sonra (2) olay hakkında sağlıklı bir değerlendirme yapılıp çözüm yollarının aranması ve karşı tarafla konuşulması yerinde olur.(3)
Ben Dilinin Üç Ögesi Vardır:
- Davranışın (olayın) objektif olarak tanımı
- Davranışın size neye mal olduğu, etkisi (para, zaman, enerji kaybı)
- Duygularınız
Sen…………….davrandığında
…………………..dolayı
Kendimi………hissediyorum,
Ağlayarak bir şeyler isteyen çocuğunuza şöyle diyebilirsiniz:
Davranışın tanımlanması: Bir şeyi ağlayarak istediğin zaman…
Davranışın somut etkisi: ne söylediğini anlayamadığım için de sana yardımcı olamadığım için
Duygular: üzülüyor ve gerginleşiyorum.
| Sen Dili | Ben Dili |
| Kişiliğe yöneliktir | Davranışa yöneliktir |
| Karşımızdaki ile ilgili bir şeyler söyler | Kendimiz ile ilgili bir şeyler söyler |
| Benlik saygısını zedeler ya da tümden yok eder. | Benlik algısına olumlu etkisi vardır. |
| Öfke ve nefret duyguları oluşturur. | Söyleyene yardım isteği doğurur. |
| Çekingen ya da saldırgan insanlar meydana getirir. | Güvenli insanlar meydana getirir. |
BEN DİLİ ÖRNEKLERİ
- Duygularını benimle paylaştığın için(olay) mutlu oldum(duygu).
- Eve zamanında gelmediğinde (olay), başına bir şey geldi mi diye merak ediyorum (duygu).
- Söylediklerimi ciddiye almadığın zaman (olay) beni önemsemediğine inanıyorum (duygu).
- Odanı düzenli tuttuğun için (olay) seni takdir ediyorum (duygu).
- Eşyalarımı kullandıktan sonra yerine koymadığın zaman(olay) aradığımı bulamıyor (davranışın etkisi) ve kendimi gergin hissediyorum (duygu).
- Kirli ellerinle etrafa dokunduğunda (olay) yeniden silmem gerektiği için yoruluyorum.
- Dişlerini fırçaladığında (olay), ağzın mis gibi kokuyor, dişelrin bembeyaz görünüyor (davranışın etkisi), buna bayılıyorum(duygu).
- Müzik setinin sesi o kadar fazla ki (olay), başım ağrıyor ve kendimi okuduğum şeye veremiyorum(davranışın etkisi), geriliyorum (duygu).
SEN MESAJLARINI BEN MESAJINA ÇEVİRME ALIŞTIRMASI
“Hiç bir şeyden memnun kalmıyorsun.” Bir sen dilidir. Ben dili ile şöyle denebilir:
- Davranışın tanımlanması: Yaptığımdan memnun kalmadığında…
- Duygular: Hevesim kırılıyor…
- Davranışın somut etkisi; Çünkü bunu yapmak için çok uğraşmıştım…
“Hep geç kalıyorsun.” Bir sen dilidir. Ben dili ile şöyle denebilir:
- Davranışın tanımlanması: dakikadır bekliyorum.
- Davranışın somut etkisi: Zamanım boşuna geçti, üşüdüm.
- Duygular: Önemsenmediğimi hissettim.
"Aynı hatayı her zaman yapıyorsun sonra yine bana gelip anlatıyorsun.” Bir sen dilidir. Ben dili ile şöyle denebilir:
- Davranışın tanımlanması: Bu konuda seninle daha önce de konuştuğumuz halde yine yaptığını duyunca…
- Duygular: dikkate alınmadığımı hissediyorum
- Davranışın somut etkisi: Demek ki boşuna zaman harcamışım, uğraşmışım diye düşünüyorum.
“Sürekli konuşuyor kimseye konuşma fırsatı vermiyorsun.” Bir sen dilidir. Ben dili ile şöyle denebilir:
BEN DİLİ-1:
- Davranışın tanımlanması: Söyleyeceklerini bir iki dakika içinde toparlayacak olursan...
- Davranışın somut etkisi: Başkalarının da ne söyleyeceğini...
- Duygular: Merak ediyorum...
BEN DİLİ-2:
- Davranışın tanımlanması: Belli ki bu konu hakkında çok söyleyeceğin var ama,
- Davranışın somut etkisi: Sanırım başkaları da konuşmak için
- Duygular: Sabırsızlanıyorlar.
Konuyla İlgili Önerilebilecek Kaynaklar:
- Harriet LERNER Öfke Dansı-Varlık Özel Dizisi
- Dr. Thomas Gordon-Etkili Anne Baba Eğitimi-Sistem Yayıncılık
- .Kadir Özer-Ben Değeri Tiryakiliği–Sistem Yayıncılık
- Kadir Özer- İletişimsizlik Becerisi- Sistem Yayıncılık
- Henry Cloud-Sınırlar- Sistem Yayıncılık
